KUR’AN NE ZAMAN VE NASIL OKUNMALI

KUR’AN NE ZAMAN VE NASIL OKUNMALI

En doğru kaynak nedir peki? Tabiki KUR’AN... Nasıl ve ne zaman okursak daha verimli olur? Ayetlere göre anladığımız kadarıyla yazacağız inşaallah...

Hani peygamberimiz "ben de sadece onun hükümlerine uyarım" diyor ya. Ahkaf 9: “De ki: “Elçilerden ilk ortaya çıkan ben değilim. Bana ve size neler yapılacağını bilemem. Ben sadece bana vahyedilene uyarım. Ben apaçık bir uyarıcıdan başka biri değilim.” Biz de artık başka kitaplara değil de ona(KUR'AN’A) dönelim.

KUR’AN’I OKUMANIN EN İYİ VAKTİ

Kuran'ı anlamanın en iyi vaktinin ne olduğunu Allah bize Müzemmil 6. ayette ifade ediyor. “Gerçekten gece kalkışında o sözler daha tesirli ve daha sağlamdır.” Zira gece vaktinde sizi zihinsel olarak meşgul edecek herhangi bir işiniz olmayacak, ayrıca sizi meşgul edecek diğer kişiler hep uyuyor olacak, gecenin o saatinde dışarıda yapmak zorunda olduğunuz bir iş olmadığı için sadece okuduğunuz Kur’an'a odaklanmayı daha kolay başarıyor olacaksınız.

Çünkü bir sonraki ayette Müzemmil 7’de Allah diyor ki “hiç şüphesiz gündüz uzun süre uğraşacağı şeyler vardır” çünkü gündüz maişet derdin olacak, asır suresine göre salih amel işleyeceğin ve hayrı tavsiye edeceğin meşguliyetlerin olacak. Aslında gece okuyup öğrendiklerini gündüz uygulamaya dökmen gereken meşguliyetlerin de olacak. O sebeple gündüz ya okumaya çok vaktin olmayacak veya okusan da yeterince odaklanamadığın için anlama çok iyi gerçekleşmeyecek.

GECENİN NE KADARINI AYIRMAK LAZIM

Peki gece vaktinde ne zaman kalkmalı ve ne zaman okumalı diye düşünürsek Allah gecenin tamamını okuyarak geçirmemiz gerektiğini söylemiyor. Çünkü o bize Furkan 47 de “Geceyi sizin için bir örtü, uykuyu dinlenme ve gündüzü de diriliş/hareket ve çalışma zamanı yapan O’dur.” buyuruyor.

Ancak diyor ki; Müzemmil 2-3 ve 4 de “Gecenin birazında kalk! Gecenin yarısında veya ondan biraz eksilt. Veya arttır…” Bizden istenen en fazla gecenin yarısını bu iş için ayırmak. Müzemmil 20 de Allah gece kalkanların ne kadar zaman ayırdıklarını bildiğini söylüyor. Eğer yapamazlarsa da tevbelerini kabul edeceğini de söylüyor. Zaten yapamayacaklarını da bildiğini ifade ediyor. Gündüz rızık aramaya çıkacaklar, Allah yolunda cihat edecekler veya hastalar belki de daha fazla dinlenmeye ihtiyaç duyacaklar. Onları olmazsa olmaz bir emre tabi tutmuyor Yüce Allah.

Müzemmil 20 “Muhakkak ki Rabbin, senin ve beraberinde bulunan bir grubun gecenin üçte ikisinden biraz az, yarısı veya üçte biri kadar vakit içinde kalktığını bilmektedir. Gece ve gündüzü takdir eden/ ölçen Allah’tır. Sizin bu vakitleri yeterince değerlendiremeyeceğinizi bildiğinden, tevbenizi kabul eder. Öyleyse Kur’an’dan kolayınıza geleni okuyunuz; O, içinizden hasta olanları, Allah’ın lütfundan (rızık) aramak için yeryüzünü dolaşacak kimseleri, diğer bazılarının da Allah yolunda cihat edeceğini bilir. …………….”

 

BAŞLARKEN NASIL BAŞLAMAK LAZIM

Nahl 98 de Allah “Kur’an okuduğun zaman hemen kovulmuş şeytandan Allah’a sığın.” buyuruyor. Bizlerin dilinde “Euzu Besmele” diye meşhur olmuş sözün euzu kısmının burada bir emir olduğunu görüyoruz. Emir olan tabiki Allaha sığınmak. Euzu sözüyle bunu sadece dile getiriyoruz. Bu sözün söylenmesi emir gibi anlaşılmamalı. Ancak niyetimizi dile getirmek anlamında bence çok anlamlı.  “Eûzu bi’llahimin’eş-şeytânir-racîm”. “Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım” demektir.

Hac 53 de “Allah, şeytanın attığı şeyi, sonuçta kalplerinde hastalık olanlar ve kalpleri katılaşanlar için bir imtihan vesilesi kılar.” diyor. Yapılan istiaze ile aslında bunun önüne geçmiş, bu imtihanı daha kolay atlatmaya veya imtihandan uzak kalmaya yardımcı olmuş oluyor.

KUR’AN’I NASIL OKUMALI

Aslında kuran okumak demek açıp onu sıradan bir okumak değildir. Allah alak suresinde oku derken sıradan bir okumayı değil, araştırıp anlamayı sağlayan bir okumadan bahsediyor. Yani tefekkür ederek okumak, sindirerek okumak, hayatına geçirecek şekilde okumak. Yani okuduğun yerden kendine, şunu yapmalı, bunu yapmamalı veya şunu şöyle yapmalı, bunu böyle yapmamalı gibi bir sonuç çıkartarak okumalı.

Müzemmil 4 de “……………Kur’an’ı yavaş yavaş doğru bir şekilde düzenli oku.” Ayetinde geçen tertil kelimesine de sözlükten bir göz atalım.

Rattili: (رَتِّلِ) İyi düzenlenmiş. Orijinal anlamıyla dişlerle ilgili. Söylemeyi belirgin bir hale getirerek, acele etmeden. Özellikle kur’an’ı okurken yavaş bir şekilde ilerlemek. Er-Ragıba göre kelimelerin kolaylıkla ve doğru bir şekilde telaffuz edilmesi. (Sanırım dişlerinin arasından kelimelere basa basa çıkarmak gibi. Bir yerden okumaktan ziyade söylemeyi ifade eden bir kelime gibi)

Yani Kur’an’ı bir yere yetişmeye çalışır gibi hızlı hızlı okumak iyi görülmemiş. Teravihlerde hızlı imam aramak gibi garabet işler yasaklanmış aslında. Hızlı okurken ayet hakkında nasıl düşüneceksiniz. Halbuki okumak anlamak için yapılır. O da tefekkür ederek olur. Bu durumda ağır ağır okumak önemli.

Kelimelerin doğru telaffuz edilmesi hem anlam açısından hem de kelimelerin enerjisi açısından önemli. Gece vaktinde metafizik etkisi açısından da şahsen ben bu okumayı ayrıca önemsiyorum.

Buna ek olarak Kur’an’ın parça parça ele alınması da öğrenmek açısından çok önemli. Ayet ayet veya sure sure ele alınması sindirmeyi güçlendirecektir.

İsra 106 “Kur’an’ı insanlara ağır ağır okuman için parçalara ayırdık ve onu peyderpey indirdik.” ayetinden de insanlara yavaş yavaş ve parça parça verilmesinin önemini görüyoruz. Öğrenmek ve hazmetmek için inerken böyle inmiş ise, biz de yeniden iner gibi okumalıyız.

Furkan 32 de “İnkâr edenler, “Kur’an ona topluca bir defada indirilmeli değil miydi?” derler. Oysa Biz Kur’an’ı senin kalbine yerleştirmek/sağlam tutmak için, onu güzel bir sıra hâlinde tanzim ettik[rettelnâhu tertilen].” denilmesi kalbe yerleşmesi açısından sıra sıra sureler veya ayetler halinde tertibi, peyderpey inmesi ne kadar önemli olduğunu bize ayrıca gösteriyor. O halde bizler de Kur’an’ı kalbimize yerleştirmek için bu şekilde okumalıyız. Mushaf sırasında okunabileceği gibi nüzul sıralaması da insanları kademe kademe yetiştirmek açısından yeri geldikçe indirildiği için çok önemli bence. O halde nüzul sırasına göre ders yapmak önemli diye düşünüyorum.

KUR’AN’DAN KOLAYINA GELENİ OKUMAK

Kuranın her kelimesi bizim için önemlidir. Ancak ağır konular gece zaman alabileceği için ve ertesi gün sorumlulukları olanlara ve hastalara dönük Allah bir kolaylık veriyor ve kolayından okuyun diyor.

Müzemmil 20 “…………………Sizin bu vakitleri yeterince değerlendiremeyeceğinizi bildiğinden, tevbenizi kabul eder. Öyleyse Kur’an’dan kolayınıza geleni okuyunuz; O, içinizden hasta olanları, Allah’ın lütfundan (rızık) aramak için yeryüzünü dolaşacak kimseleri, diğer bazılarının da Allah yolunda cihat edeceğini bilir. O hâlde Kur’an’dan kolayınıza geleni okuyunuz. …………….”

Bu anlaşılması kolay konular olarak da anlaşılabilir, okuması daha hızlı sureler veya kısa sureler şeklinde de anlaşılabilir. En nihayet gece ayrılan zaman açısından daha az bir vakit tercihi olarak da anlaşılabilir.

SONUÇ

Kur’an bir ders kitabı gibi ele alınmalı. Hakkında sınava girecek gibi çalışılmalı ve bu sınavın uygulamalı kısmı dikkatten kaçmamalıdır.